ECB vertraagt renteverhogingen maar blijft restrictief

Samengevat:

De Europese Centrale Bank (ECB) heeft tijdens de vergadering van gisteren het tempo van haar renteverhogingen verlaagd. Na twee eerdere verhogingen met 75 basispunten verhoogt zij nu de basisrente met slechts 50 basispunten.

De reactie op de financiële markten was aanzienlijk, vooral door de opwaartse bijstelling van de inflatieverwachtingen.
Tegen de achtergrond van een aanhoudend hoge prijsdruk zal de ECB de rente in 2023 waarschijnlijk verder verhogen en het monetaire beleid in het algemeen verstrakken.

Wat is er gebeurd?

Na twee opeenvolgende stappen van 75 basispunten heeft de ECB tijdens haar laatste vergadering van 2022 de belangrijkste rentetarieven met 50 basispunten verhoogd, net zoals de Federal Reserve (Fed) een dag eerder. De depositorente bedraagt nu 2%, de herfinancieringsrente 2,50% en de marginale beleningsfaciliteit 2,75%.

De renteverhoging werd echter alom verwacht en kwam dan ook niet als een verrassing. ECB-voorzitter Christine Lagarde kondigde op de persconferentie ook aan dat de centrale bank vanaf maart 2023 niet meer de volledige aflossingen van vervallende effecten, die de afgelopen jaren in het kader van het programma voor de aankoop van activa (APP) zijn aangekocht, zal herbeleggen. Vanaf maart 2023 streeft de ECB ernaar het herbeleggingsvolume tot het einde van het tweede kwartaal met gemiddeld 15 miljard euro per maand te verminderen.

Christine Lagarde stelde ook verdere renteverhogingen in het vooruitzicht voor het komende jaar. Met 10% ligt de inflatie nog steeds ver boven de ECB-doelstelling van 2%.

In het kader van haar periodieke update heeft de ECB haar macro-economische prognoses aangepast. De ECB gaat nu uit van een economische groei van 3,4% in 2022, 0,5% in 2023, 1,9% in 2024 en 1,8% in 2025. De ECB verwacht het komende jaar dus nog steeds geen diepe recessie in de eurozone. Volgens de ECB wijzen de recente economische indicatoren en cijfers, die beter uitvielen dan verwacht, op een minder ernstige recessie in de winterkwartalen dan aanvankelijk werd gevreesd. De ECB verwacht dat de recessie kort en oppervlakkig zal zijn.

De ECB heeft ook haar inflatieprognoses aanzienlijk naar boven bijgesteld. Ze verwacht nu dat de consumentenprijzen in 2022 met 8,4%, in 2023 met 6,3%, in 2024 met 3,4% en in 2025 met 2,3% zullen stijgen.

Hoe reageerden de markten?

De marktreactie op het besluit van de ECB was vooral duidelijk op de Europese markt voor staatsobligaties. Het rendement op de 10-jarige Duitse Bund steeg met meer dan 15 basispunten, terwijl het rendement op de Italiaanse staatsobligaties met meer dan 27 basispunten steeg tot 4,1% op het hoogtepunt.

Na opmerkingen van Lagarde over mogelijke verdere verhogingen met 50 basispunten, was één euro tijdelijk meer waard dan 1,07 Amerikaanse dollar om tegen het einde van de dag weer te verzwakken tot 1,06. De beurzen diepten hun verliezen uit op een toch al zwakke dag. De Eurostoxx 50 daalde naar 3835,70 punten (-3,51% ten opzichte van de slotkoers van de vorige dag).

Wat betekent dat voor beleggers?

Met de verhoging van gisteren heeft de ECB wellicht het gemakkelijkere hoofdstuk van haar monetaire verstrakkingscyclus achter zich gelaten. Zij begeeft zich nu op een terrein waar het steeds moeilijker kan worden om de juiste monetaire beleidskoers te varen, die past bij de fase van de economische cyclus en rekening houdt met de risicofactoren die verbonden zijn aan een buitensporige verkrapping, waaronder de financiële stabiliteit. Daarom zal 2023 waarschijnlijk worden gekenmerkt door een nog meer data-afhankelijk monetair beleid.

Met haar prognose voor 2025 geeft de ECB aan niet te geloven dat de inflatie op korte termijn zal terugvallen naar 2%. Dit zou ook verdere rentestappen in de toekomst kunnen rechtvaardigen. Uit Lagardes opmerkingen tijdens de persconferentie blijkt dat de ECB momenteel verdere verhogingen van 50 basispunten overweegt. We verwachten een depositorente van 3% tegen eind 2023.

De aflopende steun van de ECB zal de komende maanden waarschijnlijk voelbaar zijn op de obligatiemarkt. Samen met een aanzienlijke toename van nieuwe emissies, vooral van Europese staatsobligaties, wordt 2023 waarschijnlijk ook een moeilijk jaar voor obligatiebeleggers in de eurozone. De rendementen zullen waarschijnlijk verder stijgen.

De volatiliteit zal in 2023 waarschijnlijk hoog blijven, vooral op de Europese markt voor staatsobligaties. Tegen een achtergrond van een slechts langzaam afnemende prijsdruk zal het monetair beleid de komende maanden waarschijnlijk aanzienlijk restrictiever worden. Verdere renteverhogingen en een snellere afbouw van de door de ECB aangehouden obligaties zijn te verwachten.