Venture capital of adventure capital?

Geschreven door

Christian Nolting & Ivo Višić
Global Chief Investment Officer & Head Investment Solutions - Senior Investment Officer Europe

• Bij venture capital of durfkapitaal stappen investeerders al in het bedrijfskapitaal terwijl de onderneming nog opereert vanuit het spreekwoordelijke tuinhok of de garage.

• Hoe hoger de risico’s, hoe hoger het potentieel rendement. Die wetmatigheid geldt evenzeer voor venture capital. Over een periode van 20 jaar behaalde de S&P 500 een jaarlijks gemiddeld rendement van 5,9%, durfkapitaal van 13,1% en de 50% best presterende VC-bedrijven zelfs 76,1% per jaar.

• Het is uitermate belangrijk u bewust te zijn van het aanzienlijk hogere risico dat aan durfkapitaal is verbonden in vergelijking met traditionele beleggingscategorieën. Als vuistregel gaan durfkapitalisten er meestal van uit dat tweederde van hun investeringen zal mislukken.
  

Terwijl de rentevoeten opnieuw zullen stijgen, blijven de historisch lage rendementen op spaargeld en obligaties wellicht nog enige tijd aanhouden. Beleggen in aandelen blijft voor velen dan ook dé manier om rendement na te streven. Maar er zijn naast de beurs nog andere manieren om in ondernemingen te investeren. Zoals door te investeren in private equity, zeg maar in niet-beursgenoteerde ondernemingen die al goed gelanceerd zijn. Venture capital zit nog wat dichter bij de bron. VC-investeerders stappen al in het bedrijfskapitaal terwijl de onderneming nog opereert vanuit het spreekwoordelijke tuinhok of de garage.

De meeste bedrijven hebben financiering nodig vanaf de start tot het moment dat ze winstgevend worden. Voor jonge bedrijven en start-ups kan het echter moeilijk zijn om toegang te krijgen tot klassieke financieringsbronnen, gezien ze nog maar weinig bewezen hebben en nauwelijks zichtbaar zijn. Dàt is het speelveld van VC. Terwijl het bedrijf nog in de luiers zit, kunnen VC-investeerders al kapitaal voorzien in ruil voor een belang in de onderneming. Gaat het bedrijf uiteindelijk naar de beurs, wordt het overgekocht, of gaat het op een andere succesvolle manier verder, dan kan de investeerder zijn participatie verzilveren.

Het durfkapitaal kan uit verschillende hoeken komen. Sommige VC-bedrijven specialiseren zich in het opsporen en financieren van beloftevolle start-ups. Durfkapitaal kan ook afkomstig zijn van angel investors. Doorgaans zijn dit supervermogende individuele investeerders. Maar ook samenwerkingsverbanden tussen banken en/of bedrijven zijn mogelijk om de start-ups te financieren.

VC-investeerders doen meer dan alleen maar geld op tafel leggen. Ze nemen ook actief deel aan het management, zorgen voor coaching, helpen contacten leggen, enzovoort. Op die manier blijven ze partners tot het punt waarop het bedrijf op eigen benen kan staan.

In absolute cijfers stegen de wereldwijde VC-investeringen tussen 2015 en 2020 jaarlijks gemiddeld met 13,5%. In 2020 werd er op die manier 330,2 miljard USD geïnvesteerd. Maar in 2021 barstte de boom he-le-maal los met 671 miljard USD¹ aan investeringen, een stijging van 103% in één jaar.

VC-investeringen zijn geen nieuw fenomeen. Hoewel het concept al teruggaat tot de jaren 1940, kwam het vooral in de jaren 1970 en 1980 van de grond. Het ging lange tijd goed, tot de dotcombubbel barstte rond de eeuwwisseling. Dat deed de appetijt om grof geld te investeren in jonge bedrijfjes sterk verminderen. De afgelopen tien jaar bracht het internet echter een reeks ondernemingen met solide bedrijfsmodellen voort. Hierdoor werd het klimaat voor VC opnieuw gunstig. In 2020 ontwrichtte het coronavirus de economie, maar stimuleerde tegelijk ook innovatie en nieuwe bedrijfsmodellen. Dit leidde in de tweede helft van 2020 en vooral in 2021 tot een fenomenale stijging in VC-investeringen.

Naar onze mening blijft het klimaat op middellange termijn wellicht gunstig voor durfkapitaal. Er staat veel geld aan de zijlijn dat op zoek is naar rendement. De vooralsnog lage rente in vele delen van de wereld zal er waarschijnlijk ook voor zorgen dat investeerders geïnteresseerd blijven in durfkapitaal. Digitaliseringstrends en verschuivende consumptiegewoonten kunnen de VC-markt ook verder ontwikkelen. Tot slot maken fondsenhuizen en banken het steeds makkelijker voor hun ultravermogende cliënten om toegang te krijgen tot VC-investeringen.

In tegenstelling tot druk verhandelde aandelen en obligaties, zijn VC-investeringen heel illiquide. Terwijl u een aandeel met een spreekwoordelijke druk op de knop verkoopt, is dat bij een VC-investering niet het geval.

Behalve een illiquide activaklasse is het ook een heel risicovolle: de kans dat het fout loopt, is groter dan het goed afloopt. Een studie van Correlation Ventures over 27.000 VC-investeringen (2009-2018), toonde aan dat 64% van de transacties niet eens de oorspronkelijke investering terugverdiende. Als vuistregel gaan durfkapitalisten er meestal van uit dat tweederde van hun investeringen zal mislukken. Het rendement hangt dus af van de (sterke) prestaties van de minderheid. Voor wie in VC investeert geldt dus meer dan ooit: leg uw eieren niet in één mand. Een ander aandachtspunt is de lange investeringshorizon. Het geïnvesteerde kapitaal ziet u doorgaans de eerste 10 jaar niet terug. Bovendien zijn er dikwijls verschillende investeringsrondes nodig. De grote risico’s, de nood aan geduld en de hands-on begeleiding maken VC daarom uniek als activaklasse.

Hoe hoger de risico’s, hoe hoger het potentieel rendement. Die wetmatigheid geldt evenzeer voor VC. Uit gegevens van Cambridge Associates blijkt dat durfkapitaal in de VS gemiddeld gezien beter presteert dan de S&P 500 over periodes van 3, 5, 10, 15 en 20 jaar. Als u (hypothetisch) zou kunnen mee-investeren met de 50% best presterende VC-bedrijven, dan is het verschil nog groter. Over een periode van 20 jaar behaalde de S&P 500 een jaarlijks gemiddeld rendement van 5,9%, VC van 13,1% en de 50% best presterende VC-bedrijven zelfs 76,1% per jaar. Dit zijn uiteraard historische rendementen, die geen voorspellende waarde hebben voor toekomstige prestaties.

Ondanks de belangstelling van institutionele beleggers en ultravermogende particulieren, is durfkapitaal nauwelijks vertegenwoordigd in de portefeuilles van particuliere beleggers. Dat is enigszins logisch. De meerderheid van de particuliere beleggers heeft een veel defensiever en risicoaverser profiel. Bovendien zijn er andere barrières zoals de hoge investeringsbedragen en nood aan sterke opvolging.

Aan de andere kant bieden VC-investeringen wel een blootstelling aan ontwikkelende industrieën of opkomende technologieën. Ze bieden ook bescherming tegen risico’s die verbonden zijn aan volwassen bedrijven die kwetsbaar kunnen zijn voor disruptie. In een context van diversificatie is het eveneens de moeite waard te vermelden dat publiek verhandelde aandelen niet langer zo divers zijn als ze ooit waren. In de VS zijn er vandaag bijvoorbeeld de helft minder beursgenoteerde bedrijven dan in 1996. De hoge kosten van beursintroducties en de toenemende beschikbaarheid van privékapitaal zijn redenen waarom steeds meer startende ondernemingen financiering aantrekken via VC.

Hoe dan ook blijft het belangrijk u bewust te zijn van het aanzienlijk hogere risico dat aan durfkapitaal is verbonden in vergelijking met traditionele beleggingscategorieën. Onderstaande figuur illustreert de risico/rendement-profielen van durfkapitaal en enkele belangrijke traditionele activaklassen.

Dit artikel is gebaseerd op een rapport van Deutsche Bank:

CIO Special – Venture Capital Investing; Returns and Diversification (september 2021).

¹ Bron: https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/xx/pdf/2022/01/venture-pulse-q4-2021.pdf