Wereldeconomie: zonnig met kans op een lokaal onweer

• Met zo’n 6 miljard dosissen die al in de bovenarm verdwenen, is de wereldeconomie ondertussen goed aan het revalideren.

• De Amerikaanse economie zit al boven haar niveau van voor de coronacrisis en in de eurozone verwachten we de pandemie nog dit jaar te boven te komen.

• Niet overal zijn de donderwolken verdwenen: na een fase van snel herstel krijgt de groei in China tegenwind.

Het herstel van de wereldeconomie zit op schema. Steeds meer deuren gaan open, de vaccinatiegraad stijgt en overheden en centrale banken blijven de economie van zuurstof voorzien. Hoewel de groeipiek wellicht achter ons ligt, verwachten we voor de rest van 2021 en (in iets mindere mate) voor 2022 een aanhoudend sterke groei. Voor 2021 verwachten we een mondiale groei van 5,8%, voor volgend jaar 4,5%.

De deltavariant van het coronavirus blijft evenwel als een zwaard van Damocles boven het herstel hangen. Daarnaast kan een aanhoudend hoge inflatie een spelbreker worden. Ten slotte blijven ook het regelgevingsoffensief in China en (geo)politieke brandhaartjes hun aandacht opeisen.

De VS tekende in het tweede kwartaal een groei op van 6,6% op jaarbasis (+1,7% tegenover het eerste kwartaal). Die groei werd mogelijk gemaakt door de snelle heropleving en de uitzonderlijke fiscale stimuli, waarvan vooral Amerikaanse gezinnen konden profiteren. De productieniveaus liggen er anderhalf jaar na het begin van de pandemie weer boven het niveau van voor de crisis.

De heropleving van het virus in sommige staten doet de groei ondertussen wel weer vertragen. Toch blijven de vooruitzichten positief en zou het herstel blijven uitdeinen naar alle sectoren. De groei zal waarschijnlijk vooral gedreven worden door privé-consumptie. Het einde van de hogere werkloosheidsuitkeringen zou ook meer Amerikanen moeten aanmoedigen om werk te zoeken (het huidige werkloosheidscijfer bedraagt 5,2%). Voorts zitten er nog tal van steunmaatregelen in de pijplijn, onder meer met grootschalige investeringen in infrastructuur. Hoewel er nog geen witte rook uit het Congres kwam, wordt die wel in het najaar verwacht. Geschat wordt dat deze steunpakketten de komende jaren een extra 0,8% groei per jaar zullen opleveren.

De Federal Reserve (Fed) kan het tempo van haar obligatie-inkopen (momenteel 120 miljard dollar per maand) tegen het einde van het jaar beginnen verlagen als de economie blijft groeien zoals verwacht. De inflatie was in augustus al een klein beetje lager (+5,3%), en doet vermoeden dat de hoge inflatie van tijdelijke aard blijft. Hoe dan ook blijven vooral de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt een belangrijk(er) aandachtspunt voor de Fed. Er is geen sprake van een preventieve verstrakking van het monetair beleid. We verwachten dan ook geen renteverhogingen vóór 2023.

De eurozone deed beter dan verwacht met een aanhoudende groei in het tweede kwartaal (+2,2% tegenover het eerste kwartaal). De industrie zette zijn expansietocht verder en ook de dienstensector veerde verder op nu steeds meer beperkingen verdwijnen. Gezinnen consumeren volop en ook de arbeidsmarkt verbetert (het werkloosheidscijfer daalde tot 7,6%). De bedrijfsinvesteringen nemen toe, terwijl de Europese export profiteert van het herstel van de mondiale vraag. Tegen eind dit jaar zou de eurozone op vlak van bbp de pandemie verteerd moeten hebben.

Op middellange termijn kan de eurozone ook rekenen op het Europese herstelplan. De eerste schijf van de middelen uit dit plan is eindelijk uitgekeerd en komt bovenop de nationale stimuli. Dit plan is toegespitst op ecologische transitie, digitalisering en infrastructuur, en moet bijdragen tot een sterkere groei in de regio.

Opmerkelijk: Italië zou dit jaar twee keer zo snel kunnen groeien als Duitsland. Italië profiteert van het hernieuwde vertrouwen (en een zekere politieke stabiliteit) en is de voornaamste begunstigde van het grote Europese investeringsprogramma. Duitsland kampt daarentegen met een tekort aan onderdelen en halfgeleiders in haar belangrijke auto-industrie, wat de terugkeer naar een sterkere groei dit jaar uitstelt.

Net zoals de Fed is de ECB van mening dat de hogere inflatie van voorbijgaande aard is; in augustus bereikte de inflatie in de eurozone 3%, een niveau dat al 10 jaar niet meer bereikt was. De herijking van de netto-aankopen van activa in het kader van het PEPP (Pandemic Emergency Purchase Programme) vanaf het vierde kwartaal weerspiegelt de verbeterde economische vooruitzichten. Over het algemeen blijft het monetaire beleid van de ECB erg soepel.

De toenemende infectiegraad en de regionale uitbreiding van de noodtoestand blijven een sterker economisch herstel in de weg staan in Japan, vooral in de dienstensector. Terwijl de Olympische Spelen op economisch vlak een non-event waren, wordt de Japanse export geholpen door een stevige buitenlandse vraag. De komst van een nieuwe eerste minister in het najaar kan een gunstige economische dynamiek tot stand brengen via mogelijke nieuwe budgettaire impulsen.

De vooruitzichten voor de opkomende markten als geheel blijven grotendeels ongewijzigd, maar tussen de groeilanden verschuift de balans tijdelijk. We verlagen de prognoses voor Azië en verwachten een scherpe maar tijdelijke opvering voor Latijns-Amerika. We denken echter dat Azië in 2022 weer een tandje zal bijsteken, terwijl Latijns-Amerika aanzienlijk zal vertragen als gevolg van structurele belemmeringen.

Na een fase van snel herstel krijgt de groei in China tegenwind. Enerzijds wordt er niet geaarzeld om volledige provincies op slot te doen wanneer er enkele gevallen van het coronavirus worden vastgesteld, een echt ‘nultolerantiebeleid’ dus. Anderzijds heeft de Chinese regering tal van hervormingen en regelgevingen ingevoerd om duurzame groei en “gemeenschappelijke welvaart” tot stand te brengen. Peking richt zich in het bijzonder op de technologie-, onderwijs- en vastgoedsector, alsmede op de allerrijksten. De export blijft het evenwel goed doen en dat compenseert gedeeltelijk de daling van de binnenlandse vraag. Mocht de huidige vertraging te sterk worden, dan zal de overheid niet aarzelen om een nieuwe ronde monetaire en budgettaire versoepelingen op gang te trappen. Dit jaar zal China de titel voor ‘snelst groeiende land’ moeten doorgeven aan India.

India boekte in het tweede kwartaal een recordgroei (+20,1% jaar op jaar), aangedreven door kooplustige gezinnen en een opleving in de verwerkende industrie en de bouw (dankzij subsidies). Wij verwachten dat de groei zal versnellen aangezien het ergste van de pandemie wellicht achter de rug is en de vaccinatiegraad vooral sinds eind juni aan vaart wint. Aan de andere kant blijven de deltavariant en hoge werkloosheid (8,3%) de economie parten spelen, terwijl de inflatie stevig oploopt (vooral brandstof werd fors duurder). Als de hoge inflatie aanhoudt, zal ze de al beperkte koopkracht van veel burgers verder onder druk zetten. De centrale bank laat haar tarieven vooralsnog ongewijzigd.

Hoewel de pandemie in Latijns-Amerika heviger was dan verwacht, zijn de economische gevolgen minder ernstig geweest dan gevreesd. Ook de stijging van de grondstoffenprijzen was een gunstige ontwikkeling.

In Brazilië – de grootste economie van de regio – doet de aanhoudende politieke instabiliteit met het armgeworstel tussen de president en justitie de economie evenwel weinig goeds. In het tweede kwartaal viel de groei terug, na drie kwartalen van sterke groei. De stijgende inflatie (+9,3% jaar op jaar) zal de Braziliaanse centrale bank ertoe dwingen haar monetaire beleid verder aan te scherpen, ondanks een werkloosheidscijfer dat nog steeds dicht bij een recordniveau ligt (14,1%) en een historische droogte die tot een tekort aan water en elektriciteit kan leiden. De aan het begin van het jaar geboekte winst en de fiscale stimuli kunnen de groeicijfers dit jaar opkrikken, maar budgettaire sanering is onvermijdelijk en de investeringen blijven laag. Hierdoor dreigt Brazilië terug te vallen in stagflatie.