“Crisissen bieden altijd kansen. En grote crisissen bieden mogelijk grote kansen

Onzekerheden zijn van alle tijden. Maar de jongste jaren voelt het alsof er uitzonderlijk veel op de economie inbeukt. Deze keer is het anders, is een vaak herhaalde boodschap tijdens een crisis. Is het deze keer echt anders?

“Ja, zo’n cocktail van onzekerheden is erg ongewoon. Enerzijds zijn oorlogen, energiecrisissen en hoge inflatie al vaker de revue gepasseerd. Anderzijds hebben overheden vandaag een véél grotere schuldenlast dan tijdens de vorige episodes van oorlog en energieperikelen. Dat beperkt de centrale banken in hun bewegingsruimte om de inflatie te tackelen; een hogere rente betekent namelijk dat het moeilijker wordt voor overheden om hun schulden te torsen. Dat alles samen leidt tot een wel heel ingewikkelde situatie”, vertelt Philipp Vorndran.

“Wat de omstandigheden vandaag ook anders maken is de verschuiving van de economische macht. De VS nam de rol van economische supermacht bijna 150 jaar geleden over van het VK. Al die tijd was de VS de onbetwiste leider en aanvaardde iedereen de dollar als globale reservemunt. Over enkele jaren wordt de VS voorbij gefietst door China, en dat veroorzaakt onzekerheden, ook bij de landen die onder de paraplu van de VS zitten”, stipt Philipp Vorndran aan. “Tegelijk heeft ons eigen continent doorheen de decennia een groot stuk competitiviteit verloren. We zijn voor zowat alles afhankelijk geworden: grondstoffen, energie, technologie, slimme koppen, … Dat wordt vooral nu pijnlijk duidelijk.”

Is er een recessie op komst?

“Ja. Maar niemand weet waar of wanneer, hoe erg die zal zijn, hoe lang die zal duren of wat de gevolgen zullen zijn voor het monetaire en het begrotingsbeleid. Zelfs als economische vooruitzichten kloppen, hebben ze niet noodzakelijk een voorspellende kracht voor sectoren en bedrijven. De statistieken bevestigen pas later of er echt een recessie is. De markten zijn vaak al over het ergste heen tegen de tijd dat de cijfers er zijn. Aandelenmarkten anticiperen doorgaans beter op een recessie dan economen.”

“Los daarvan lijdt het geen twijfel dat de kans op een economische vertraging is toegenomen. Een recessie is overigens niets ergs, maar gewoon een natuurlijke zuiveringskuur voor de economie. Het treft vooral bedrijven die alleen dankzij de extreem lage (nominale) rente zo lang het hoofd boven water hebben kunnen houden”, vertelt de beleggingsstrateeg van Flossbach von Storch.

“De langetermijneffecten kunnen dus positief zijn. Crisissen bieden altijd kansen en grote crisissen bieden mogelijk grote kansen. Men moet soms met de rug tegen de muur staan om problemen ten gronde aan te pakken. Kijk maar naar de massieve investeringen die nu gelanceerd worden om de energietoevoer veilig te stellen en naar de toename in defensie-uitgaven.”

Hoe bieden crisissen kansen?

“Als fondsenhuis is het ons doel om ook in tijden van crisis het vermogen van de ons toevertrouwde tegoeden minstens trachten te behouden in reële termen, of beter nog, te doen toenemen. Dat is een opdracht die momenteel allesbehalve gemakkelijk is. Wij gaan er al jaren vanuit dat het economische klimaat kwetsbaar is en zijn dan ook zo solide mogelijk gepositioneerd. Zo solide zelfs, dat we verwachten dat de ondernemingen waarin we investeren de huidige cocktail van crisissen op middellange termijn grotendeels ongeschonden zouden moeten kunnen doorstaan en in rustiger tijden voldoende rendement zouden moeten opleveren”, geeft Philipp Vorndran aan.

“Inflatie en recessievrees zijn voor veel beleggers momenteel (terecht) top of mind. Maar we kijken ook verder naar de structurele trends die de economie de komende jaren en decennia zullen kleuren. We noemen ze onze drie D’s: Decarbonisatie, Deglobalisatie en Demografie. Dit zijn trends met een ontzettend grote magnitude.

• Decarbonisatie hoeft wellicht geen introductie meer: het klimaat beschermen is geen optie, maar een must. En waar veel investeringen nodig zijn, zijn er opportuniteiten te vinden.
• Deglobalisatie verwijst naar de trend om productie opnieuw dichter bij huis te brengen. Lockdowns in fabrieken aan de andere kant van de wereld, chaos en vertragingen in de toeleveringsketens, … hebben bedrijven aangespoord om hun productie te herlokaliseren. Ook door handelsoorlogen en de bezetting van Oekraïne lijkt het tijdperk van verdere globalisering ten einde.
• Met een veranderende Demografie doelen we onder meer op de vergrijzing en het tekort aan geschoolde arbeidskrachten in het Westen. Een groeiend aantal ouderen dat niet meer werkt, zal waarschijnlijk druk leggen op de pensioenen en gezondheidszorg, waardoor ook de arbeidskosten zullen stijgen. Daarnaast drukt ook de opkomst van een middenklasse in groeilanden een stempel op de demografische ontwikkelingen en daarmee ook op consumptiepatronen.”

Hoe kunnen deze uitdagingen zich in potentiële beleggingen vertalen?

“Digitalisering en innovatie zijn belangrijke sleutels in het overwinnen van deze uitdagingen. Van digitale handtekeningen tot cloudoplossingen … van industriële en huishoudrobots tot geautomatiseerde warenhuizen … van autonoom rijden tot artificiële intelligentie … Ze zijn een hefboom om onze productiviteit en efficiëntie te verbeteren. Alleen al de digitalisering van het openbare bestuur zou onze productiviteit enorm doen toenemen. In Duitsland zijn er nog steeds overheidsdiensten waar faxapparaten en de interne postman tot de belangrijkste communicatietools behoren. Digitalisering en innovatie zijn daarom het beste wapen tegen het tekort aan arbeidskrachten, de klimaatcrisis én bureaucratie”, vervolgt Philipp Vorndran.

“Veel technologiebedrijven kenden een enorme groeispurt door de pandemie. Dat leidde echter soms tot aandelenkoersen die niet meer te rechtvaardigen waren. Koersdalingen van 80% en meer hebben de buitensporige koersen het voorbije anderhalf jaar grotendeels gecorrigeerd. Ook de grote, gevestigde technologieaandelen zijn in de eerste helft van het jaar gemiddeld met ongeveer 30% gedaald, terwijl hun winsten stegen. Die dalingen hebben we aangegrepen om een bepaald groepje kwaliteitsvolle technologieaandelen op te nemen.”

“De basis van ons beleggingsproces blijft altijd: kies voor kwaliteitsbedrijven met solide balansen, een integer management, aantrekkelijke bedrijfsmodellen en attractieve marktposities. Wij beleggen in bedrijven die in crisissituaties niet zo makkelijk onder economische druk komen te staan. Veerkrachtige ondernemingen dus, die ook in staat moeten zijn om ofwel hogere prijzen te vragen ofwel hun kosten aan te passen. En die zijn niet altijd breed gezaaid.”

“Tot slot houden we ook steeds een strategische goudpositie aan, die voor ons niet per se als inflatiedekking dient. We zien het eerder als een aanvullende verzekering omdat het financiële systeem kwetsbaar is. Net als bij verzekeringen hopen wij echter dat we deze polis nooit nodig zullen hebben.”

Europa, de VS of groeilanden: waar ligt uw voorkeur?

“De concurrentiepositie, politieke situatie, en afhankelijkheid van Europa baart ons al heel lang zorgen. De 3 D’s treffen Europa veel harder dan de VS en China. Het is voor ons dan ook geen verrassing dat de Europese markten achterop hinken”, vertelt Philipp Vorndran. “We hebben daarom een grote blootstelling aan de VS en slechts een kleine blootstelling aan de eurozone.”

“Een groot deel van onze posities zijn niet in euro uitgedrukt, maar in de lokale munt. Dat is ook een van de tips die we al meer dan 10 jaar geven: wees u ervan de bewust dat Europa en de euro niet langer het centrum van de wereld zijn. Onze economieën zijn niet langer de meest veerkrachtige. Waarom zou u dan al uw vermogen in euro aanhouden? Uw loon of pensioen, eventuele huurinkomsten, uw aanvullend pensioen, uw vastgoed, … zijn al in euro uitgedrukt. We raden daarom altijd aan om buitenlandse valuta eerder als een kans te zien dan als een risico. Het is dus niet alleen belangrijk om globaal te beleggen (en niet louter op de Europese of Belgische beurs), maar ook aan risicospreiding te doen door verschillende valuta aan te houden.”

Is timing belangrijk? Wachten we beter tot er zekere tijden aanbreken?

“Wie één dag voordat Lehman Brothers kelderde begon te beleggen, had geen slechtere timing kunnen kiezen. Als u voor een belegging koos die de MSCI World volgde, dan ging u de maanden daarop 30 tot 50% in het rood, afhankelijk van de munt waarin u uw belegging aanhield. Maar verkocht u uw belegging niet, dan zag u ze ondertussen meer dan verviervoudigen. Van de Tweede Wereldoorlog en Black Monday tot de dotcomcrash: ook als u verder in de tijd teruggaat, komen de markten er altijd bovenop. Geduld is een grote gave. Timing is dus onbelangrijk, als u genoeg tijd hebt”, zegt de beleggingsstrateeg van Flossbach von Storch. “De hoge inflatie gaat overigens niet zomaar verdwijnen. De enige manier om uw koopkracht proberen te vrijwaren is door uw geld aan het werk zetten, en te beleggen in kwaliteitsvolle bedrijven.”

Wat doet u met uw eigen geld?

“Een deel van mijn vermogen zit in mijn eigen woning. Dat is om vele redenen een slimme zet: u betaalt geen huur en het is een degelijke buffer tegen inflatie. De rest van mijn vermogen is simpel opgebouwd: wat cash, het overgrote gedeelte aandelenfondsen¹ en dan nog wat fysiek goud en zilver. Dat is voor mij een verzekering tegen de bekende en onbekende risico’s van ons (fragiele) financiële systeem. Ik verkoop beleggingen overigens zelden. Dit jaar is het de eerste keer sinds 2008 dat ik een aandelenfonds verkocht. En dan nog alleen maar omdat het fonds ophoudt te bestaan.”

Een laatste tip?

“Laat de ruis aan u voorbij gaan. Check niet elke dag de beursgrafieken of lees niet elke dag The Wall Street Journal van A tot Z. Dat zorgt er alleen maar voor dat u impulsief gaat beleggen. Beleg gewoon in kwaliteitsvolle bedrijven en blijf belegd. Alleen door rustig te blijven kan u echt het verschil maken. Geduld is een mirakel dat helaas weinig beleggers begrijpen. Beleg gewoon, en laat de markt jaar na jaar de rest doen.”

¹ De term 'fonds' is de gebruikelijke benaming voor een Instelling voor Collectieve Beleggingen (ICB), die kan bestaan onder het statuut van een ICBE (UCITS) of een AICB (niet-UCITS), en die diverse rechtsvormen kan aannemen (bevek, GBF enz.). Een ICB kan compartimenten bevatten. De fondsen zijn onderhevig aan risico’s. Ze kunnen zowel stijgen als dalen en mogelijk krijgen beleggers het bedrag van hun belegging niet terug.

De inhoud van dit artikel is opgesteld door Deutsche Bank AG Bijkantoor Brussel en wordt mee gefinancierd door de fondsbeheerder Flossbach von Storch Invest S.A. De in dit artikel naar voren gebrachte standpunten (en met name de quotes tussen aanhalingstekens) zijn die van de auteur en niet die van de Deutsche Bank groep of Deutsche Bank AG Bijkantoor Brussel. Beleggingsproducten zijn onderhevig aan risico’s. Ze kunnen zowel omhoog als omlaag evolueren en de kans bestaat dat de belegger het bedrag van zijn belegging niet recupereert. Prognoses zijn gebaseerd op veronderstellingen, schattingen, meningen en hypothetische modellen of analyses die onjuist kunnen blijken. Alleen ter illustratie. Dit artikel en de informatie die het bevat vormen geen beleggingsadvies.