Bedrijfswereld steekt landbouw een handje toe

 Artikel verschenen in Trends/Tendances op 17 september 2020.

Acht ‘Impact Entrepreneurs’, waaronder Alain Moreau, voormalig CEO van een grootbank, hebben beslist om de Belgische landbouwers een handje toe te steken in hun evolutie naar een veerkrachtigere en duurzamere agro-ecologische landbouw. Daarom hebben ze Farming for Climate opgericht, een vzw die aan bedrijven voorstelt om de begeleiding en de investeringen die nodig zijn voor deze overgang, te financieren.

De klimaatmarsen van de jongeren hebben hun ouders geïnspireerd ... “Naast het feit dat we onze kinderen begeleiden, hebben we ons ook afgevraagd hoe we een actieve rol kunnen spelen, hoe de bedrijfswereld, waaruit we allemaal afkomstig zijn, zijn steentje kan bijdragen in de strijd tegen de klimaatopwarming, niet langer in het kader van globale plannen op wereldschaal, maar lokaal, hier in België,” aldus Bernard Escoyez, partner van Farming for Climate, consultant in bedrijfstransformatie en voormalig DHR Europe van Coca-Cola.

Het antwoord liet niet lang op zich wachten: agro-ecologische landbouw ontwikkelen en promoten. Met andere woorden, hulp bieden aan de nieuwe generatie landbouwers die de kwaliteit van de grond willen verbeteren, minder broeikasgassen willen uitstoten en gezonde producten willen telen.

“Ons doel bestaat erin om een nieuwe dynamiek tot stand te brengen, een ecosysteem te ontwikkelen waarin wij optreden als facilitator tussen enerzijds bedrijven die streven naar koolstofneutraliteit en anderzijds de landbouwwereld die volop aan het veranderen is”, zo legt Pascal Durdu uit, initiator en oprichter van Farming for Climate en bestuurder van de start-up Usitoo. Een zestigtal boerderijen, hoofdzakelijk in Wallonië maar ook enkele in Vlaanderen, samen goed voor zo’n 4.000 hectare, zitten al in de ‘projectportefeuille’ die de vzw in 2019 heeft samengesteld. “Eerst hebben we hen benaderd via organisaties, federaties of landbouwsyndicaten, verduidelijkt Christophe Adant, nog een vrijwillige vennoot van Farming for Climate, een taak die hij vervult naast zijn consultancy-activiteiten in IT-projectbeheer. Het heeft een jaar geduurd om bekendheid te verwerven in het milieu. Maar vandaag zijn het de landbouwers die naar ons toekomen.”

En er is nog potentieel! In België werd immers minder dan 1% van de totale landbouwoppervlakte (1,33 miljoen hectare) omgezet in agro-ecologie en in landbouw ter bescherming van de levende bodem. “Maar er is een echte bewustwording aan de gang, bevestigt Pascal Durdu. Dit is een generatiefenomeen. Jongeren die een boerderij overnemen, voelen de nood aan verandering. De overname is het moment bij uitstek om van paradigma te veranderen en af te stappen van het conventionele model van hun ouders. Ze zijn er zich ook van bewust dat de kwaliteit van de bodem van groot belang is in de waardering van een bedrijf. Het bewijs: in Frankrijk weet een agro-ecologische boerderij drie tot vier keer meer kandidaat-overnemers aan te trekken! “Een bewijs dat de beweging volop aan de gang is, zelfs de landbouwcoöperatieven vragen zich af of ze niet beter afstappen van de verkoop van hun pesticiden en overstappen naar advies voor de overgang naar agro-ecologie!

De rol die Farming for Climate wil spelen, is de schakel vormen tussen de landbouw- en de bedrijfswereld. Maar er is meer. “We willen hen helpen in alle fasen van hun omschakeling, zegt Bernard Escoyez. Met name de toegang tot de informatie, documentatie, studies. Zodat zij de tijd kunnen nemen om het nodige te doen. Om te investeren in nieuw materiaal. Om technische ondersteuning en een vangnet te genieten om de kosten en het inkomstenverlies op te vangen dat het gevolg is van het transformatieproces dat gemiddeld twee tot drie jaar duurt.” En daar komt de bedrijfswereld, de derde speler van het ecosysteem Farming for Climate, op de proppen.

“We hebben een dertigtal bedrijven proactief benaderd, benadrukt Alain Moreau, ex-CEO van een grootbank die Impact Entrepreneur geworden is. Slechts een heeft ons de deur gewezen. Eerst wekken we hun nieuwsgierigheid door hen uit te leggen hoe ze hun ecologische voetafdruk kunnen compenseren door de Belgische landbouwers in agro-ecologische omschakeling te ondersteunen. Maar al snel leggen we hen alle andere voordelen van ons ecosysteem uit. Hoe ze een belangrijke schakel kunnen worden in de verandering, want ze weten vaak niet hoe ze het moeten aanpakken. Wij bieden hen een pasklare oplossing met lokale en onmiddellijke impact.”

Een oplossing waarin ze ook hun werknemers en klanten kunnen betrekken om een band te creëren door bijvoorbeeld teambuildings of een bezoek aan het ondersteunde bedrijf. “De eerste vraag die bedrijven ons stellen wanneer ze in een project willen stappen is trouwens: Wanneer kunnen we bij de landbouwer langsgaan? grapt Christophe Adant. De behoefte aan nabijheid van de zaak waaraan ze hun steun verlenen, komt ook krachtig tot uiting. “Net als de noodzaak om het behoud van de biodiversiteit meer en meer te verdedigen. “Het is voor veel bedrijven een top-of-mind-onderwerp, bevestigt Pascal Durdu. Agro-ecologie draagt er enorm toe bij, wat hen nog meer overtuigt om zich bij Farming for Climate aan te sluiten.”

Concreet kiezen de bedrijven de projecten die ze willen ondersteunen. “We bespreken met hen de criteria die in hun ogen belangrijk zijn: de geografische ligging van de boerderij, de link met de waardenketen van het bedrijf, het type productie, legt Virginie Decharneux uit, nog een sterke schakel van de organisatie en project director bij Euroclear. We bouwen een volledig verhaal op tussen de landbouwer en het bedrijf. “Uiteraard heeft ook de landbouwer iets in de pap te brokken en is hij vrij om zich niet aan te sluiten bij een mecenas waarvan de sector of het product niet met zijn waarden overeenstemt. “We letten er nauwgezet op of de drie schakels van het ecosysteem op elkaar afgestemd zijn, voegt Bernard Escoyez eraan toe. Het is voor Farming for Climate ook geen optie om samen te werken met onethische bedrijven of bedrijven met een geveinsd engagement.”

De steun die de bedrijven aan de landbouwers bieden (of soms aan de vzw) kan geldelijk zijn of in de vorm van diensten. PwC bijvoorbeeld heeft zich er vrijwillig toe verbonden te controleren of de toegekende bedragen wel degelijk worden gebruikt voor de overeengekomen doelstellingen. Gingerly, gespecialiseerd in communicatie met positieve impact, helpt Farming for Climate elk van zijn partners te begeleiden om op een aangepaste en relevante manier te communiceren bij hun interne teams en hun klanten. Deutsche Bank is de eerste die geld investeert, het selecteert momenteel agro-ecologische projecten die het in de kijker wil zetten en wil ondersteunen. “Toen we Farming for Climate ontmoetten, waren mijn collega’s en ikzelf onmiddellijk gewonnen voor het project, zegt Olivier Delfosse, CEO van Deutsche Bank Belgium. Het beantwoordt immers aan twee van onze doelstellingen op het vlak van duurzaamheid: ons steentje bijdragen in de omschakeling naar een milieubewustere economie en aan onze klanten oplossingen voor duurzaam beleggen aanreiken die concrete, zichtbare en lokale resultaten opleveren op milieuvlak. We zijn er heel trots op dat we onze klanten, via onze steun aan Farming for Climate, de kans kunnen geven om actief mee te werken aan de ecologische transitie van hun regio.”

Hoe zit het met het minimum- of maximumbedrag van de financiële bijdrage van de ondernemingen? “De financiering is gekoppeld aan de ecologische voetafdruk van het bedrijf, benadrukt Bernard Escoyez. De compensatie is een metriek om het aspect greenwashing te vermijden, bijvoorbeeld, dat een grote onderneming een klein project financiert. Het is een zinvolle methodologie.” Eén hectare in agro-ecologische transitie heeft een positieve impact van ongeveer 3 ton CO2-eq./jaar (1 ton vermijding en 2 ton in beslag genomen). Deutsche Bank zal de transitieprojecten van vijf boerderijen verspreid over het hele Belgische grondgebied financieren.

Zeventig procent van de bijdragen van de ondernemingen gaat rechtstreeks of onrechtstreeks naar de landbouwers: 50% om hun investeringen te financieren en hun tijdelijke rendementsverminderingen te compenseren, 20% voor de consultancydiensten die hen helpen om hun omschakelingsstrategie te verfijnen. En de resterende 30%? “Die gebruikt Farming for Climate om te communiceren over de projecten, er zichtbaarheid aan te geven, of dat nu is voor de landbouwer of de bedrijven, in geen geval voor de eigen communicatie van de vzw, nuanceert Alain Moreau. De overige 10% gaat naar universiteiten, onderzoekers en de waardering en inventarisering van de gegevens over agro-ecologie.

Er bestaat immers veel informatie over agro-ecologie maar die is weinig gecentraliseerd en georganiseerd. Farming for Climate wil daaraan bijdragen om ervoor te zorgen dat de landbouwers er baat bij hebben, dat ze weten wat er leeft in de wereld op het vlak van transitie, successen en mislukkingen. Een taak waaraan ook de overheid kan meewerken ... “Ze kunnen ons immers helpen bij de financiering ervan of ons de instellingen ter beschikking stellen die dit type werk kunnen doen, hoopt Pascal Durdu. We hebben contacten gelegd met het kabinet van Willy Borsus, Waals minister van Landbouw.” Ook met de hoop om op Belgische schaal het equivalent van het Franse koolstofarme label te ontwikkelen.

En daar blijven de ambities van Farming for Climate niet bij. In 2021 hoopt de vzw 1.000 tot 2.000 ha agro-ecologische grond te laten financieren door bedrijven. En tegen 2030 bestaat het strategische doel erin de migratie van 1.000 hectare per maand te laten subsidiëren! Dat is een must indien België, wereldwijd het tweede land met de laagste zelfvoorzieningsgraad op voedselgebied (meer dan 50% van ons voedsel wordt geïmporteerd), de weg van voedselbestendigheid wil opgaan, zijn lokale productie en gronden wil herwaarderen en een echte rol wil spelen op ecologisch, maatschappelijk en economisch vlak.

Deel dit artikel