De Amerikaanse economie blijft sinds het begin van het jaar gemengde signalen uitsturen. Het bbp kromp tussen april en juni nog eens (-0,6%) door de scherpe daling van de voorraden en de afkoeling in de woningmarkt. Hoewel de VS daarmee twee kwartalen op rij achteruit boerde, belandde de economie officieel nog niet in een recessie. Volgens het National Bureau of Economic Research is er pas sprake van een recessie bij een aanzienlijke daling van de activiteit over de hele economie (een daling die bovendien meer dan een paar maanden aanhoudt). Dat is nog niet het geval. Zowel de gezins- en bedrijfsuitgaven als de industriële productie stegen. En ook de arbeidsmarkt blijft heel robuust: sinds januari werden 3,5 miljoen banen gecreëerd, zodat de werkgelegenheid weer op het niveau is van voor de pandemie en het werkloosheidspercentage historisch laag blijft.

Hoewel de privé-consumptie (goed voor 70% van het Amerikaanse bbp) profiteert van een sterke arbeidsmarkt en de aanzienlijke daling van de benzineprijzen ook soelaas brengt, wordt verwacht dat de belangrijkste motor van de Amerikaanse economie toch zal vertragen. De aanhoudende wijdverspreide inflatiedruk weegt steeds meer op de binnenlandse vraag en moet in combinatie met de stijgende rente uitmonden in een geleidelijke vertraging van de groei.

De sterke arbeidsmarkt legt momenteel ook extra druk op de Federal Reserve (Fed): stijgende lonen betekenen stijgende prijzen en nog meer inflatie. Aangezien de topprioriteit van de Fed er in bestaat deze inflatie net onder controle te houden, is het waarschijnlijk dat het monetaire beleid verder zal worden verkrapt totdat de inflatie weer een duidelijke neerwaartse trend vertoont. Dat betekent echter ook dat de economische activiteit verder wordt afgeremd. Onder deze omstandigheden is de ruimte van de Fed om een zachte landing te orkestreren beperkter geworden en zal de VS in de eerste helft van 2023 waarschijnlijk een gematigde recessie doormaken. Onze groeiprognose voor de VS bedraagt 1,9% voor dit jaar en 0,7% voor volgend jaar.

Na een beter dan verwachte groei in de eerste jaarhelft zou de groei in het derde kwartaal nog steeds positief moeten zijn dankzij een sterke vraag naar diensten na de opheffing van COVID-19 maatregelen, vooral in de toerismesector. De vooruitzichten voor de komende kwartalen zijn echter minder rooskleurig en een sterke vertraging ligt in het verschiet in de eurozone. De recordinflatie, die vooral wordt aangewakkerd door de snel stijgende energieprijzen, zet een rem op de bedrijvigheid en de gezinsuitgaven omdat de koopkracht wordt uitgehold. Ten slotte blijft de onzekere geopolitieke context het vertrouwen negatief beïnvloeden.

Veel landen namen maatregelen om de gevolgen van de energiecrisis op te vangen. De meeste van hen kondigden een verlaging van de belastingen en/of de btw op energie aan en namen initiatieven om de laagste inkomens te ondersteunen. Duitsland maakte bijvoorbeeld 300 miljard euro (ongeveer 7,5% van het bbp) vrij om huishoudens en bedrijven te helpen de energieschok op te vangen. Op supranationaal niveau ontvouwde de Europese Commissie dan weer een plan om de overwinsten van energiebedrijven te belasten om zo de energierekening te verlichten. Deze verschillende maatregelen zouden de binnenlandse vraag gedeeltelijk moeten verlichten, maar zullen niet voorkomen dat de activiteit in het vierde kwartaal van 2022 en het eerste kwartaal van 2023 krimpt. De opleving daarna zal naar verwachting geleidelijk zijn en daarom verwachten we dat de groei volgend jaar beperkt blijft tot 0,7%. Voor 2022 verwachten we een expansie van 3,1%, een hoog cijfer dankzij de groeidynamiek in de eerste helft van het jaar.

Ondanks de neerwaartse risico's voor de groei heeft de Europese Centrale Bank (ECB) duidelijk gemaakt dat ze de inflatie onder controle wil krijgen. De inflatie ligt in bijna de helft van de landen van de eurozone al boven de 10% en zal wellicht nog lange tijd erg hoog blijven. De ECB verhoogde in juli (50 basispunten) en september (75 basispunten) haar beleidsrente al snel na elkaar. Haar monetaire politiek is op het huidige niveau nog steeds heel accommoderend en de ECB overweegt om op haar volgende vergaderingen nog meer en aanzienlijke renteverhogingen door te voeren om de inflatie op middellange termijn weer in de richting van 2% te duwen.

Onder impuls van hogere bedrijfsinvesteringen en een opleving van de gezinsuitgaven na de heropening, groeide de Japanse economie in het tweede kwartaal sneller dan verwacht (+3,5%). Daarmee toonde ze niet alleen veerkracht, maar zit ze opnieuw op het niveau van voor de uitbraak van de pandemie. Van euforie is er echter nog geen sprake. We verwachten dat de economische activiteit wellicht ter plaatse zal trappelen als gevolg van het verslechterende mondiale klimaat, aanhoudende verstoringen in de productieketens en het negatieve effect van de inflatie op de consument. De hogere prijzen voor energie, voedsel en andere ingevoerde goederen worden nog versterkt door de historisch zwakke Japanse munt. Een versoepeling van de coronarestricties en nieuwe maatregelen van de regering (cheques voor huishoudens met een laag inkomen, steun aan regionale overheden om de binnenlandse vraag te schragen, verlenging van de tegemoetkomingen voor de hoge brandstofprijzen) kunnen dan weer bijdragen aan een licht positieve groei. Wij verwachten voor ’s werelds derde grootste economie een groei van 1,5% in 2022 en 0,9% in 2023.

De uitdagingen voor China's groei op korte termijn zijn groter geworden. Ondanks een iets pragmatischer aanpak, blijft de zero COVID-strategie van kracht en blijft deze de economische activiteit afremmen. De gezinsconsumptie blijft zwak, waarbij de uitgaven schoksgewijs meebewegen met de sluitingen/heropeningen. De aanhoudende zwakte op de vastgoedmarkt helpt het sentiment evenmin. Bovendien zet de economische vertraging bij China's belangrijkste handelspartners (VS en EU) een rem op de buitenlandse handel.

De autoriteiten laten het echter niet zomaar aan zich voorbijgaan. Tegen de algemene trend in heeft de Chinese centrale bank bijvoorbeeld haar belangrijkste rentevoeten sinds het begin van het jaar al drie keer verlaagd. Hieronder valt ook de basisrente voor leningen met een looptijd van vijf jaar, die veel kredietverstrekkers gebruiken als benchmark om hun hypotheekrente te bepalen. Ook op begrotingsgebied worden gerichte initiatieven genomen, zoals de goedkeuring van 1.000 miljard yuan (ruim 140 miljard euro) om onafgewerkte vastgoedprojecten te voltooien, alsmede een 19-puntenplan om de consumptie en investeringen in sectoren te stimuleren die het zwaarst door COVID-19 zijn getroffen. Daarnaast blijven investeringen in infrastructuur een centraal element van de herstelplannen. Indien nodig kunnen na het 20e Congres van de Chinese Communistische Partij (midden oktober) meer inspanningen worden geleverd om de groei te stimuleren.

De effecten van deze maatregelen zouden volgend jaar zichtbaar moeten worden in de groeicijfers. We verwachten dat tegen midden 2023 het grote negatieve effect van de vastgoedsector op de economie zal afgenomen zijn en de sector weer positief zal bijdragen aan de groei, zij het veel minder dan in het verleden. De consumptie van de huishoudens zou kunnen verbeteren naarmate de vastgoedprijzen stabiliseren en COVID-19-strategieën worden aangepast met de heropening van meer regio’s. Ook andere sectoren zullen het herstel ondersteunen op lange termijn, dankzij de gerichte stimuli voor onder meer hernieuwbare energie, digitalisering en innovatie in de gezondheidssector. Al met al hebben wij onze groeiprognose voor dit jaar verlaagd tot 3,3%, en handhaven we onze prognose van 5,3% voor volgend jaar.

Is uw portefeuille nog aangepast aan de economische realiteit?