ECB houdt vast aan haar huidige monetaire beleid

Na tien opeenvolgende verhogingen van de beleidsrente liet de ECB haar monetaire beleid tijdens haar laatste vergadering ongewijzigd, zoals bijna unaniem door de markten werd verwacht. De depositorente blijft dus op 4%, de herfinancieringsrente op 4,50% en de marginale beleningsrente op 4,75%. Bovendien heeft de ECB het tempo van de afbouw van haar obligatieportefeuille niet opgevoerd en de reservevereisten voor banken niet verhoogd.

Het is lang geleden dat de financiële markten zo eensgezind waren over de verwachte uitkomst van een ECB-vergadering. Aangezien de notulen van de vergadering van september al aangaven dat de laatste verhoging geen unanieme en duidelijke beslissing was geweest en de economische cijfers voor veel landen in de eurozone sindsdien verslechterden, leek een pauze in de cyclus van renteverhogingen voor de hand te liggen. Hoewel de ECB benadrukte dat haar monetaire beleid afhankelijk zou blijven van toekomstige economische data, is de piek in de beleidsrente waarschijnlijk bereikt. Dit werd bevestigd door de verklaring van ECB-president Christine Lagarde tijdens de persconferentie: "De risico's voor de vooruitzichten voor economische groei blijven neerwaarts gericht".

Een renteverlaging wordt echter evenmin verwacht in de nabije toekomst: "Op basis van de huidige beoordeling is centrale bank van mening dat de beleidsrente zich op een niveau bevindt dat, indien het over een voldoende lange periode wordt gehandhaafd, een aanzienlijke bijdrage zal leveren aan het terugbrengen van de inflatie naar de doelstelling". Daarnaast verwees het persbericht van de ECB opnieuw naar de aanzienlijke aanscherping van de financieringsvoorwaarden, die ook een matigend effect op de inflatie zouden moeten hebben.

Volgens de ECB-president was er geen sprake van een voortijdig stopzetten van de herinvestering van obligaties uit het Pandemic Emergency Purchasing Programme (PEPP). De opbrengsten van vervallende obligaties die onder dit programma zijn aangekocht, zullen volledig worden geherinvesteerd tot ten minste eind 2024. De reserveverplichtingen voor banken in de eurozone blijven ook ongewijzigd.

De reacties van de financiële markten op het besluit van de ECB waren zeer gematigd. De markten verwachtten immers unaniem een pauze in de cyclus van renteverhogingen en alleen een verandering in de afbouw van de obligatieportefeuille kon als een verrassing komen. De rente op staatsobligaties uit de eurozone daalde licht, maar volgde vooral de trend van de rente op Amerikaanse staatsobligaties. Op de aandelenmarkten sloot de Euro Stoxx 50 index lager, eveneens in het kielzog van de trend op de Amerikaanse aandelenmarkten. Op de valutamarkt ten slotte bleef de euro vrijwel onveranderd ten opzichte van de Amerikaanse dollar, rond EUR/USD 1,055.

De ECB heeft duidelijk gemaakt dat ze zal blijven handelen op basis van economische data en dat het besluit van haar laatste vergadering niet noodzakelijk het einde betekent van de renteverhogingscyclus.

Veel wijst er echter op dat de rente een piek heeft bereikt. Christine Lagarde erkende de huidige dip in de economie van de eurozone en benadrukte dat de risico's voor de groeivooruitzichten naar beneden zijn gekanteld. Ze legde ook uit dat de recente stijging van de obligatierente, vooral op lange looptijden, de economische activiteit en de inflatie afremde. De financiële markten doen dus een deel van het werk voor de ECB.

Beleggers hoeven in december ook geen grote veranderingen in het monetaire beleid te verwachten. Enerzijds heeft Lagarde gewezen op het gevaar van een loon-prijsspiraal, die de inflatie in 2024 weer zou kunnen opdrijven. Anderzijds zouden hogere reële inkomens dan een sterkere vraag kunnen genereren, wat op zijn beurt de economie zou kunnen ondersteunen, maar ook een opwaartse druk op de prijzen zou kunnen uitoefenen. De algemene toon van de persconferentie van de ECB leek wel nogal voorzichtig en bedachtzaam. Bovendien zullen de herinvesteringen van vervallende obligaties in het kader van het PEPP doorgaan en niet voortijdig worden stopgezet. Als de ECB van mening is dat een strakker monetair beleid nodig is, zal ze waarschijnlijk eerder de voorwaarden van dit instrument aanpassen dan de beleidsrente verder verhogen.

Beleggers moeten echter rekening houden met het ECB-mantra "langer hoger". De eerste renteverlagingen staan op zijn vroegst medio 2024 op de agenda.

Het monetaire beleid van de ECB zal de komende maanden waarschijnlijk ongewijzigd en dus restrictief blijven. Het potentieel voor een daling van de obligatierente lijkt daarom gematigd, wat op korte termijn kan blijven wegen op de aandelenmarkten. Over het algemeen zou de trend van de Amerikaanse obligatierente echter de richting moeten bepalen. Er blijven economische risico's bestaan, maar die zouden al in belangrijke mate tot uiting moeten komen in de wisselkoers van de euro.

Is uw portefeuille nog aangepast aan de economische realiteit?