De ECB bevestigt de voortzetting van het zeer accommoderend monetair beleid

Geschreven door

Stefan Köhling
Investment Strategist Europe

De vergadering van de ECB van donderdag was in vele opzichten potentieel interessant. Enerzijds moest de centrale bank beslissen hoe de activa-aankopen in het kader van het Pandemic Emergency Purchase Programme (PEPP) zullen worden voortgezet. In maart had Christine Lagarde aangekondigd dat de ECB in het tweede kwartaal meer obligaties zou aankopen dan in het eerste kwartaal. De ECB heeft bevestigd dit hogere niveau van aankopen (ongeveer 80 miljard euro per maand) tijdens de zomermaanden voort te zetten. Alle andere beleidsinstrumenten liet ze ongewijzigd. Ze houdt dus in feite vast aan de besluiten die zij in maart en april heeft genomen.

Lichte stijging van de groei- en inflatieprognoses

De ECB heeft ook haar nieuwe macro-economische prognoses gepresenteerd, het andere potentiële aandachtspunt. Zij heeft zowel het bbp van de eurozone (2021: +4,6%; 2022: +4,7%; 2023: +2,1%) als de inflatieprognoses voor de komende jaren (2021: +1,9%; 2022: +1,5%; 2023: +1,4%) licht opwaarts bijgesteld.

Sinds de vergadering in april is de economische situatie in de eurozone aanzienlijk verbeterd. De vaccinatiecampagnes zijn gevorderd en zullen dat in de komende maanden blijven doen. Het aantal virusinfecties is sterk gedaald en de pandemiegerelateerde beperkingen zijn bijgevolg stapsgewijs opgeheven. Voorlopende indicatoren zoals de aankoopdirecteuren (PMI's – Purchasing Managers’ Index) zijn onlangs verbeterd, wat wijst op een robuuste economische opleving. Ondertussen is de consumentenprijsinflatie beginnen aantrekken met een sterker dan verwacht cijfer in mei (+2% vergeleken met mei 2020) en zal zij de komende maanden waarschijnlijk verder stijgen als gevolg van een lage vergelijkingsbasis, een inhaalvraag en beperkingen aan de aanbodzijde. ECB-voorzitter Lagarde verklaarde dat de ECB nog steeds verwacht dat de inflatiepiek van voorbijgaande aard is en dat het onderliggende inflatietraject nog steeds gematigd is. Volgens de prognoses van de ECB zal de inflatie (op jaarbasis) in de eurozone onder haar streefcijfer van minder dan, maar dicht bij 2% blijven gedurende de beschouwde periode.

Voorbijgaande opleving van de inflatie in de eurozone na het verwachte economisch herstel

De ECB ziet de risico's ook niet langer als overwegend naar beneden. Een sterker dan verwacht herstel als gevolg van de opheffing van de beperkingen en een mogelijke heropflakkering van de pandemie worden nu als evenwichtige risico's beschouwd. Dit was de belangrijkste wijziging in de inleidende verklaring van de centrale bank.

Over het algemeen genomen hebben de financiële markten bij het sluiten van de handel op donderdag 10 juni nauwelijks gereageerd op de jongste besluiten van de ECB. Op de aandelenmarkt bleef de EuroStoxx50 vlak (+0,0%). Op de obligatiemarkten daalde de Duitse 10-jaarsrente licht tot -0,257% (-1 basispunt), terwijl de Italiaanse 10-jaarsrente daalde tot 0,79% (-3 basispunten). Op de valutamarkt bleef de wisselkoers EUR/USD relatief stabiel op een niveau dicht bij 1,22.

De ECB liet duidelijk verstaan dat dit niet het moment is om de monetaire beleidssteun te verminderen. Ze herhaalde dat zij de komende maanden een soepel beleid zal aanhouden. De daling van de rente op staatsobligaties in de afgelopen weken heeft enige druk van de ECB om meer actie te ondernemen weggenomen. Aangezien zij verwacht dat de recente inflatiedynamiek van voorbijgaande aard is, zal de ECB haar inflatieverwachting interpreteren als een rechtvaardiging om het PEPP voort te zetten en zal zij de hoge inflatiecijfers in de komende maanden door de vingers zien. Het is nog steeds zeer onwaarschijnlijk dat de geaggregeerde inflatiecijfers voor de eurozone in de buurt zullen komen van het CPI-cijfer van 5% op jaarbasis dat de VS voor de maand mei bekendmaakte.

Europese economie nog ver verwijderd van niveau van vóór corona

Bovendien zijn de meeste economieën van de eurozone nog ver verwijderd van hun bbp-niveaus van voor de pandemie en hebben ze hoge werkloosheidscijfers. Zolang het economisch herstel broos blijft en het prepandemische inflatiepad niet wordt bereikt, zal de ECB haar algemene monetaire beleidskoers waarschijnlijk niet wijzigen.

Wat het PEPP betreft, zal waarschijnlijk niet worden geraakt aan de omvang van de hele enveloppe, noch aan de duur. De ECB zou natuurlijk onder druk kunnen komen als de pandemische situatie blijft verbeteren en we een punt bereiken waarop het PEPP niet langer nodig is. In dat geval zou ze moeten nadenken over een uitbreiding van andere programma's, bijvoorbeeld het programma voor de aankoop van activa (APP – Asset Purchase Programme). Het PEPP loopt officieel af in maart 2022 en dat zou het moment kunnen zijn waarop het ook effectief stopt, op voorwaarde dat er geen nieuwe moeilijk te beheersen virusvarianten opduiken. Maar ondertussen heeft de ECB opnieuw benadrukt dat de PEPP-enveloppe indien nodig kan worden bijgesteld om gunstige financieringsvoorwaarden te handhaven en zo negatieve schokken op het inflatiepad te helpen opvangen.

Beperkte stijging van de obligatierente?

De ECB heeft bevestigd dat zij nog steeds van mening is dat het te vroeg is om daadwerkelijk te starten met een geleidelijke afbouw van het monetaire beleid via een verlaagd tempo van de nettoaankopen van activa. Aangezien het relatief hoge tempo van de nettoaankopen van activa voorlopig zal aanhouden, zouden opwaartse bewegingen in de rentetarieven beperkt moeten blijven. Het is echter mogelijk dat de ECB uiteindelijk een veranderde realiteit onder ogen moet zien, en haar eigen prognoses zouden dan slechts één parameter mogen zijn bij de bijsturen van haar monetaire beleidskoers.