De ECB beëindigt PEPP in maart 2022

Geschreven door

Stefan Köhling

Investment Strategist Europe

• De ECB heeft in haar decembervergadering besloten om het PEPP-programma (Pandemic Emergency Purchase Programme) af te bouwen.
• De obligatiekoersen zijn licht gedaald als reactie op de lagere aankopen van obligaties in 2022. De euro steeg ten opzichte van de dollar.
• De ECB verwacht ook dat de inflatie op middellange termijn onder de 2%-grens zal dalen. Het monetair beleid blijft accommoderend voor 2022, hoewel minder expansief.
  

Er werd reikhalzend uitgekeken naar de vergadering van de Europese Centrale Bank (ECB). Hoewel er weinig onverwacht nieuws te rapen viel, werden toch drie veranderingen aangekondigd.

1. De centrale bank heeft besloten het PEPP zoals gepland in maart volgend jaar te stoppen. De herinvesteringsfase van het PEPP wordt echter verlengd tot ten minste eind 2024, wat langer is dan eerder gepland. In haar persbericht benadrukte de ECB het flexibele karakter van deze herinvesteringen, die gehandhaafd zullen blijven om voldoende monetaire steun te waarborgen.
2. Het reguliere opkoopprogramma (APP – Asset Purchase Programme) is uitgebreid om te voorkomen dat de monetaire stimulans abrupt afgebouwd wordt. In het tweede kwartaal van 2022 zal maandelijks voor 20 miljard extra aan obligaties worden aangekocht, en nog eens 10 miljard euro per maand in het derde kwartaal van 2022. De bevestiging van de voortzetting van het APP (20 miljard euro per maand) moet de ECB helpen haar inflatiedoelstelling op middellange termijn te bereiken.
3. De ECB presenteerde haar nieuwe macro-economische projecties. De nadruk lag  vooral op de inflatieprognose, die aanzienlijk werd opgetrokken. ECB-voorzitster Lagarde benadrukte echter dat voortgezette ondersteuning van het monetaire beleid noodzakelijk is om de inflatiedoelstelling van 2% op de middellange termijn te halen. De ECB verwacht dat de inflatie in 2022 oploopt tot 3,2% en vervolgens daalt tot 1,8% in 2023 net zoals in 2024. De ECB verwacht nog steeds robuuste economische groeicijfers. Zij verwacht een bbp-groei in de eurozone van 4,2% in 2022, 2,9% in 2023 en 1,6% in 2024. Daarnaast benadrukte de ECB de onzekerheid die is ontstaan door de verspreiding van de omikron-virusvariant.
   

De obligatiemarkten reageerden negatief vanwege het vooruitzicht van toekomstige lagere obligatieaankopen en de verwachting van hogere inflatiecijfers. De rente op 10-jarige Italiaanse staatsobligaties liep ongeveer 5 basispunten op tot 0,97% aan het einde van de persconferentie, terwijl de Duitse Bunds stegen tot 0,35% (+2 bp).

Ook de euro handelde hoger aan het einde van de persconferentie. De EUR/USD stond op 1,135 (+0,5%). De EuroStoxx50 werd nauwelijks beïnvloed door het ECB-besluit.

Zoals verwacht, kondigde de Europese Centrale Bank het einde aan van het PEPP-programma en de centrale bank zal dus minder obligaties aankopen in 2022. In haar berichtgeving blijft de ECB echter zeer soepel in vergelijking met andere centrale banken. Tijdens de persconferentie wees ECB-voorzitster Christine Lagarde op de verschillen tussen de ECB en andere valutazones, waar de aankoop van obligaties al veel meer is teruggeschroefd of waar de eerste renteverhogingen al zijn doorgevoerd. De eurozone bevindt zich in een andere fase van de economische cyclus en er is minder budgettaire stimulans. Gezien deze verschillen is een ander monetair beleid op zijn plaats. 

ECB nog steeds overtuigd dat inflatie zal dalen

Christine Lagarde legde ook uit dat basiseffecten, hogere energieprijzen en veranderende consumptiepatronen, die hebben geleid tot een onevenwicht tussen vraag en aanbod, alsmede problemen met de toeleveringsketen, nog steeds worden gezien als de belangrijkste aanjagers van hogere inflatie. De ECB verwacht echter dat deze effecten in het komende jaar zullen wegebben. Op middellange termijn verwacht de ECB nog steeds dat de inflatie onder haar streefcijfer van 2% zal liggen. De inflatieprognoses voor 2023 en 2024 liggen echter slechts iets onder dit streefcijfer. Indien in de toekomst, tegen de verwachtingen in, hogere inflatiecijfers worden bereikt, kan de ECB genoodzaakt zijn krachtiger in te grijpen. 

Een "lichte" ommekeer

Samenvattend kan worden gesteld dat ook de ECB begonnen is aan de omslag van haar monetaire beleid. Zij blijft echter veel voorzichtiger dan andere centrale banken in het tempo waarin zij de monetaire steun afbouwt. Voor beleggers was deze bijeenkomst een verdere bevestiging dat de ECB het komende jaar waarschijnlijk een accommoderend en dus marktvriendelijk monetair beleid zal blijven voeren. Een echte ommekeer in de rentevoeten is, anders dan in de VS, niet in zicht. De obligatierendementen in de eurozone zullen daarom waarschijnlijk slechts geleidelijk stijgen ten opzichte van de huidige niveaus.