Samengevat:
- Naast een vermogen laten we bij een overlijden ook een digitale nalatenschap achter: van e-books tot digitale foto’s en van digitale spaarpunten bij webwinkels tot onze profielen op sociale media.
- Om nabestaanden te helpen met het sluiten van accounts en om uw wensen tot uitvoering te brengen, is het een must om ook regelingen te treffen voor uw digitale nalatenschap.
- Er bestaan verschillende technieken en oplossingen om dat te doen.
De regelgeving evolueert razendsnel en daarom vinden we het belangrijk om deze informatie met u te delen.
Ontdek de auteurs van dit artikel:
Jonas Baert (32), heeft een Professionele Bachelor na Bachelor in Toegepaste Fiscaliteit en een Executive Master in Financial Planning. Met deze diploma’s op zak heeft hij vandaag al 10 jaar ervaring in fiscaliteit en vermogensplanning. Buiten het werk maakt Jonas graag tijd voor een fietstocht, een wandeling in de natuur of een goed boek.
Levi De Feyter (34), haalde de diploma’s Masterclass Estate and Personal Financial Planning en een Executive Master in Wealth and Estate Management. Hij heeft meer dan 10 jaar ervaring in fiscaliteit en vermogensplanning en focust zich bij Deutsche Bank vooral op de civielrechtelijke en fiscale aspecten van een familiale vermogensplanning. Buiten de bank is Levi ook docent aan de Antwerp Management School. In zijn vrije tijd houdt hij van lopen en lezen.
Werken, shoppen, communiceren en ontspannen? We doen het steeds meer online. Daardoor laten we ook digitale sporen na. E-mails en posts op sociale media bijvoorbeeld. Maar ook foto’s, muziekbestanden, e-books of persoonlijke documenten die we op een computer of in de cloud opslaan.
Als u overlijdt, gaan uw bezittingen naar uw wettelijke erfgenamen en eventuele andere begunstigden die u bijvoorbeeld in een testament aanwees. Hoe u uw spaargeld, beleggingen, vastgoed en andere bezittingen wil verdeeld zien: daar heeft u vast al eens over nagedacht. Misschien heeft u zelfs al een successieplan opgesteld voor uw vermogen. Maar heeft u al zo'n plan voor uw digitale nalatenschap ...?
Waarom óók uw digitale nalatenschap belangrijk is
Hoewel uw digitale nalatenschap wellicht minder financiële waarde heeft dan pakweg de bouwgrond en beleggingen die u misschien zal nalaten, kan ze wel een hoge emotionele waarde hebben voor uw nabestaanden. Als u niets regelt, wordt het echter een uitdaging voor hen om alle digitale zaken en accounts op te sporen, en te gissen wat uw wensen precies waren (áls uw nabestaanden er al in slagen uw wachtwoorden te vinden). De kans bestaat dan dat uw accounts een ‘zombie-bestaan’ gaan leiden. Of dat providers na een periode van inactiviteit alle gegevens vernietigen; en dus misschien ook foto’s of andere mooie herinneringen.
Als u niets regelt, kan dat ook tot complexe situaties leiden. Op digitale zaken kunnen er namelijk rechten rusten, zoals auteursrechten en persoonlijkheidsrechten. Persoonlijkheidsrechten zoals het recht op privacy en het briefgeheim doven in regel uit bij een overlijden. Dat betekent dat uw erfgenamen ook uw e-mails mogen lezen, zelfs als u dat liever niet wil. Aan de andere kant houden providers ook rekening met de privacy van derden die bijvoorbeeld mails verstuurd hebben naar de overledene. De vraag is dan, wat het meeste doorweegt: het recht van de erfgenamen om uw mails te lezen, of de privacy van de afzender … ?
Net daarom is het goed om ook te plannen wat er met uw digitale nalatenschap mag of moet gebeuren als u er niet meer bent. En dat geldt niet alleen als u een populaire blog heeft en hieruit reclame-inkomsten haalt, of een digitale portefeuille hebt met cryptomunten.
Waaruit bestaat uw digitale nalatenschap?
Wil u werk maken van uw digitale nalatenschap? Dan zorgt u best dat u voor deze zaken een gepaste regeling treft:
- Documenten die u zelf creëerde en offline op een computer of gegevensdrager bewaart: foto’s, muziekbestanden, filmpjes, enzovoort.
- Online content die u zelf creëerde, zoals een reisblog, presentaties, publieke fotoalbums, filmpjes die u op YouTube of andere kanalen postte, uw profiel en uw posts op Facebook, Instagram, LinkedIn en andere sociale media …
- Uw mailbox(en) en digitale adressenlijsten
- Uw online accounts bij bijvoorbeeld uw online winkels, handelsplatform voor cryptomunten, enzovoort. Maar ook gamingplatforms, accounts voor kansspelen waar u eventueel een virtueel vermogen opbouwde, accounts bij vliegtuigmaatschappijen waarop uw airmiles verzamelde, enzovoort.
- E-books, online muziekbestanden, afspeellijsten, enzovoort.
Hoe uw digitale nalatenschap regelen?
Maak eerst een overzicht van al uw digitale bezittingen en bezigheden. Geef daarbij aan wat er moet gebeuren met deze digitale gegevens als u er niet meer bent. Wilt u bijvoorbeeld dat uw sociale media-accounts verdwijnen, of moeten ze juist online blijven? Bewaar het overzicht op een veilige plek bij u thuis en/of in de cloud.
Voor sommige accounts (zoals uw Google account) kunt u zelf instellen wat er met uw gegevens gebeurt als u er niet meer bent. U geeft dan in de instellingen aan wanneer uw account als inactief moet worden beschouwd (bijvoorbeeld na 3 of 6 maanden niet inloggen), en wat er met uw gegevens en account moet gebeuren (automatisch vernietigen, toegang verlenen aan een vooraf aangeduide vertrouwenspersoon …). Op die manier kunt u bepalen wat er precies met uw mailbox, uw documenten in de cloud, enzovoort moet gebeuren.
Indien u over een Facebook account beschikt, kunt u zelf bepalen hoe uw account na het overlijden wordt beheerd. Daarbij zijn er drie opties:
- Uw nabestaanden kunnen uw Facebook account laten verwijderen.
- Uw nabestaanden kunnen uw pagina omvormen tot een herdenkingspagina. Aan een profiel met een herdenkingsstatus kan niemand iets wijzigen.
- U kunt zelf een meerderjarige vertrouwenspersoon (‘legacy contact’) aanduiden die na het overlijden toegang krijgt tot uw account. Deze persoon kan gegevens zoals foto’s of video’s extern opslaan maar heeft geen toegang tot privé-berichten.
Bepaalde dienstverleners zoals uitvaartverzekeraars of begrafenisondernemers bieden soms ook bijstand of ondersteuning aan bij het plannen van uw digitale nalatenschap.
Als alternatief of ter aanvulling kunt u ook een gratis, persoonlijke digitale kluis aanmaken via Izimi, een initiatief van het Belgisch notariaat. In die kluis slaat u belangrijke documenten digitaal op, en legt u vast wie wanneer toegang tot ze mag krijgen. Al uw notariële akten die vanaf 2015 werden geregistreerd, worden ook automatisch in Izimi opgeslagen.
Met een testament kunt u evenzeer uw digitale nalatenschap regelen. Zo kunt u erin opnemen dat uw testamentuitvoerder al uw data of bepaalde data dient te vernietigen, uw digitale fotobibliotheek krijgt, enzovoort. Samen met het testament laat u dan een overzicht na met uw accounts en wachtwoorden.
Conclusie
In een wereld waarin het leven zich steeds meer digitaal en online afspeelt, is een gedegen digitale successieplanning een must. Er bestaan verschillende oplossingen om dat te regelen.
Heeft u vragen?
Stel uw vragen of praat over uw vermogensplanning door contact op te nemen met uw adviseur, notaris en/of de dienst ‘Estate Planning’ van Deutsche Bank.
Benieuwd hoe onze expertise, advies en oplossingen het verschil kunnen maken voor uw beleggingen?
Ontvang een jaar lang Money Expert, het tijdschrift voor beleggers
Dit artikel vormt geen fiscaal of juridisch advies. De fiscale behandeling hangt af van de individuele situatie van de cliënt en kan in de toekomst wijzigen. Wanneer verwezen wordt naar een fiscaal stelsel, dan dient dat te worden begrepen als het fiscaal stelsel van toepassing op een gemiddelde retailcliënt in de hoedanigheid van een natuurlijk persoon die Belgisch ingezetene is.